Het verhaal van de biljartclub
Toon Van Damme is secretaris van Biljartclub H.Anna die als sinds 1939 in het café van Rataplan speelt. Als geen ander kan hij vertellen hoe de invulling van dit huis is geëvolueerd.
(tekst Arkasha Keysers)
Hey Toon, sinds wanneer staat het gebouw hier?
Rond 1900 breidde de stad uit en kwam er hier veel volk wonen. In 1905 werd hier achter de hoek het kerkje St.Anna gebouwd en tussen de twee wereldoorlogen kwam hier het Gildenhuis, de thuishaven van heel wat verenigingen. In 1939 werd hier biljartclub H.Anna opgericht. In het begin waren het vooral de vooraanstaande burgers die lid werden.
De pleintjes in de buurt zijn er ook niet zomaar, hé?
Tijdens de Tweede Wereldoorlog schuilden tijdens de bombardementen heel wat gezinnen in de kelder van het Gildenhuis. In december 1944 vielen hier 3 V2-bommen die bedoeld waren voor de spoorweg en het rangeerstation, wat we nu als Spoor Oost kennen. De bommen vielen op het kruispunten van de Kortrijkstraat, de Florastraat en de Terlostraat. De vernielde huizen werden niet meer heropgebouwd en op die open ruimte werden de pleintjes aangelegd. Het Groeningerplein, Jan Borluutplein en Terloplein zijn daar de getuigen van.
En wat gebeurde er op deze plek na de Tweede Wereldoorlog?
Stilaan begon het gewone leven terug en bloeide de biljartclub op als geen ander. Vanaf de jaren 50 telde de club meer dan 100 leden en werd er elke avond gebiljart. Ook de andere verenigingen maakten graag gebruik van dit gebouw: de KWB, de vrouwengilde, de gepensioneerden, de jongens en de meisjeschiro… Allemaal hadden ze ruim 100 leden. In de winter was er in de zaal bijna elke week wel een bal, een bonte avond of een toneelvoorstelling. En voor de kinderen was er op woensdagnamiddag een film. De lokalen boven naast de zaal waren de chirolokalen van de oudere jongens en elke zondag hingen de lusters van het café te rinkelen van al dat jong geweld daarboven. Er was ook ‘Kunst Veredelt’, een amateurtoneelvereniging. Ook de modeshows van de beroepsschool uit de Kwekerijstraat werden hier elk jaar gehouden. Later werd de zaal ook gebruikt als turnzaal. Er was een carnavalvereniging 'De Feestmutskes', een reisvereniging, ziekenzorg en nog zoveel meer. Allemaal hadden ze hier hun plekje en allemaal voelden ze zich hier thuis.
“In de zaal hier was er bijna elke week wel een bal, een bonte avond of een toneelvoorstelling”
Het lijkt wel te veel om op te noemen…
Inderdaad. In de jaren 70 was er een grote pingpongclub die elke donderdagavond clubavond had. Op vrijdagavond was het hier in het Gildenhuis koppen lopen, zowel jong en oud was hier te vinden, gewoon om iets te drinken en wat te babbelen of een kaartje te trekken. En zondagmorgen was het misschien nog wel drukker, want dan kwam men na de mis een koffie of een porto drinken, ook dan werd er gebiljart, gekaart, en werden er heel wat pinten en moppen getapt.
Kan je ook iets vertellen over de huidige repetitieruimte?
In de zaal beneden die nu als repetitieruimte wordt gebruikt zat een uitgebreide openbare bibliotheek, die in de jaren 90 tot feestzaaltje met bijhorende keuken werd omgebouwd.
Sinds wanneer ben jij lid van de biljartclub?
Dat moet zijn van 94.
Jullie biljarten op maandagmiddag en zondagochtend in het café. Hoeveel leden telt de club?
We zijn op dit moment nog met 23 leden, al zijn daar ook veel sympathisanten bij die niet spelen, maar die vroeger in de parochie hebben gewoond. Het probleem is een beetje dat we aan het verouderen zijn. We spelen in de namiddag, want dat is gemakkelijker voor gepensioneerden, maar natuurlijk moeilijker om jongere mensen aan te trekken.
Stel dat ik een biljartliefhebber ben, wat doe ik dan om bij de club te komen?
Gewoon binnenspringen op zondag of maandag, maakt niet uit. Er is altijd iemand die je zal aanspreken. Op zondag hebben we een beurtrol achter de bar en op maandag doe ik altijd zelf open. Ik woon in Schoten, maar ik ben geboren en getogen in Borgerhout. Zoals je wel merkt heb ik hier echt alle verenigen meegemaakt die er zijn geweest.